Nationaal Park & het veenhart

Struinen door het unieke landschap

Voel de sfeer van Weerribben-Wieden van binnenuit. Dagelijks vertrekken vanuit Sint Jansklooster (Bezoekerscentrum Natuurmonumenten) en Ossenzijl (Buitencentrum Staatsbosbeheer) excursieboten naar de mooiste plekken van het Nationaal Park.
- Bezoekerscentrum De Wieden, Sint Jansklooster
- Buitencentrum De Weerribben, Ossenzijl

Ervaringsverhaal

Ronald en Tea van Assen uit Bodegraven huren al vijftien jaar achter elkaar een huis op Villapark Weerribben. Ze vallen voor de kleinschaligheid van dat park, de natuur én de centrale ligging. Ronald: “De provincies Friesland, Drenthe en Flevoland bereik je ook heel snel vanuit Weerribben-Wieden. En de directe omgeving is natuurlijk prachtig. Voor wie uit de Randstad komt, is Weerribben-Wieden een verademing. Wij komen er volledig tot rust. Als schrijver doe ik er bovendien veel inspiratie op.”

Europees diploma

Wist je dat Nationaal Park Weerribben-Wieden een speciale status heeft voor bijzondere natuurgebieden in Europa. Daarmee is het één van de 74 belangrijkste natuurgebieden in Europa. De Raad van Europa heeft het Nationaal Park het European Diploma of Protected Areas toegekend in het kader van de Conventie van Bern. Geprezen wordt de afwisseling van open water, riet- en hooiland en moerasbossen. Die verscheidenheid is de kraamkamer voor bijzondere planten, vogels en insecten. De waterkwaliteit is zo schoon dat de otter zich er heeft gehuisvest.

Oldemarkt

Tot omstreeks 1900 werd in Oldemarkt een van de belangrijkste boter- en veemarkten in de provincie gehouden. Tegen dat roemrijke handelsverleden schurkt zicht nog het markante veerhuis uit 1821, rijksmonument ‘op de kop’ van ’t Mallegat. De jaarlijkse Lambertusmarkt herinnert aan die illustere status. Nu is Oldemarkt een halteplaats op doorreis voor bedevaartgangers. Zij volgen het spoor van de Jacobsschelp op hun etappe van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt. De Sint Willibrordkerk overspant het dorpshart. Wees vooral welkom, van welk gezindte ook.

Scheerwolde

‘Nieuw’ polderdorp Scheerwolde kreeg nooit de functie die voor het dorp bedoeld was. Scheerwolde werd bedacht aan de tekentafel in het midden van de polders Wetering Oost en Wetering West. De gedachte was de arbeiders in de polder zo dicht mogelijk bij hun werk te huisvesten. Toen koningin Juliana in 1952 naar Scheerwolde kwam kon ze niet weten dat er snel een einde aan de ontginning zou komen. De plannen voor het geschikt maken van de gronden voor tuinbouw liepen op niets uit. Nabij ligt het Woldlakebos. Aan de ontginning ontkomen en een heerlijke plek voor een wandeling in een oerbos in wording

Sint Jansklooster

Hoog toornt de watertoren als vrijwel enig oriëntatiepunt voor de vaarders op de meren boven het landschap uit. Het markeert het verleden als belangrijk centrum voor waterwinning en –distributie. Behalve de watertoren verrijst nog een monument in het lichtglooiende landschap; de Monnikenmolen. Die naam is natuurlijk terug te voeren tot de tijd dat de monniken van Sint Jans Kamp de economie van het dorp bepaalden. Een gerestaureerd stukje kloostermuur doet herinneren aan de tijd van de nederzetting waaraan Sint Jansklooster haar naam dankt. Dankzij de hechte en gelovige gemeenschap is er een rijk verenigingsleven. Met als jaarlijkse hoogtepunt de Kloostermarkt en het Bloemencorso.

Ossenzijl

Gelegen op een tweesprong van een verkenning van Nationaal Park Weerribben-Wieden aan de ene kant en aan de andere kant Friesland met haar grote meren. In de zomermaanden is het gezellig druk. Al het bootverkeer passeert de Ossenzijler Brug van en naar de Friese meren. Het was eeuwenlang een belangrijk knooppunt van waterwegen. Net als in de rest van de streek leefde de bevolking van de vervening. De afgegraven turf werd vanuit Ossenzijl verder het land in getransporteerd. Nu leeft de bevolking hoofdzakelijk van riettteelt en landbouw. Het Buitencentrum is het perfecte startpunt voor excursies in de wonderschone natuur van het Nationaal Park.

Paasloo

Glooiend land en akkers gescheiden door houtwallen in plaats van sloten. Kenmerkend voor het hoge land rond het idyllisch en landelijk gelegen dorpje Paasloo. Een waar pelgrimsoord voor dichters en liefhebbers van poëzie. Zij trekken richting het rustieke kerkhof. De laatste rustplaats van dichter J.C. Bloem. ‘Voorbij, voorbij, O en voorgoed voorbij’ is het opschrift bij zijn graf. De dichter bracht zijn laatste levensjaren door in Kalenberg met zijn ex-vrouw Clara Eggink. Naast het kerkhof staat één van de oudste kerken van Overijssel die dateert uit 1336.

Kalenberg

Wie vanuit Ossenzijl het fiets- of wandelpad neemt komt terecht in het hart van de rietcultuur. Het Kalenberger riet is bekend in binnen- en buitenland. Talloze bruggetjes domineren Kalenberg. Sommige mag de watersporter zelf bedienen, andere zijn uitneembaar. Langs de Hoogeweg staan hans-en-grietje huisjes waar vroeger het leven van de turfsteker en zijn gezin afspeelde. Eenkamerwoningen voorzien van een met riet bedekt dak. Naast de Spinnenkopmolen staan er vele tjaskers. Daarvan stonden er vroeger tientallen. Ze waren verplaatsbaar en werden opgezet in het gebied waar op dat moment turf werd gegraven.

Wetering

Gegraven water, groter dan een sloot is de betekenis van Wetering in het woordenboek. Geen wonder dat zoveel vaarwegen in Nederland Wetering heten. Het lintdorp Wetering heeft dezelfde naam als de vaarweg. De vaarweg voert van Muggenbeet tot de Flodder onder Kalenberg. Het gemaal zorgt ervoor dat in de lage polders links en rechts van de Wetering het water op het juiste peil blijft.