Ontdek de bezienswaardigheden langs het Christoffelpad

Oude Stadhuis

Geen bezoeker van Hasselt kan om het Oude Stadhuis aan de Markt heen. Letterlijk omdat de zware Bentheimer zandsteenblokken het monument een massief uiterlijk geven, figuurlijk omdat het met bouwjaar 1550 een van de oudste en mooiste stadhuizen van Nederland is. Wie de gevel goed bekijkt, ziet de Sint Jacobschelp: het symbool van pelgrims op weg naar Santiago de Compostella. Bewonder in het gratis toegankelijke monument de oude raadzaal en de imposante verzameling oude wapens, waaronder de grootste collectie haakbussen (voorloper van het geweer) van Nederland. Ook bijzonder: de schilderijen Jezus en de Farizeeën en De vinding van Mozes door de dochter van de farao. Toeristisch Informatiepunt Hasselt zetelt in het Oude Stadhuis, medewerkers wijzen graag de weg in het gebouw en de rest van Hasselt.

Moderne Devotie

De Moderne Devotie heeft veel invloed gehad op geestelijk en bestuurlijk Nederland. Rondom Hasselt zijn veel tastbare herinneringen aan deze hervormingsbeweging. In het Mariaklooster aan de Baangracht leefden zusters volgens het gedachtengoed van grondlegger Geert Groote. Thomas a Kempis verbleef regelmatig in het klooster. Aan de Ridderstraat en de Heerengracht had de bestuurdersfamilie Mulert vroeger veel woningen. Dit geslacht ondersteunde de Moderne Devotie en was betrokken bij de bouw van het Zwolse Agnietenklooster.

Joodse begraafplaats

Een van de meest bijzondere plekken van Hasselt: het Bolwerk. Het uitzicht op het water, de statige bomen en het kanon geven de plekken een eigen sfeer. Aan het einde van het Bolwerk is de Joodse begraafplaats. 22 grafstenen herinneren aan een gemeenschap die sinds 1563 in Hasselt leefde. Joodse inwoners werden vanaf 1825 op deze plek begraven. De nieuwe begraafplaats was nodig omdat een overstroming de oude locatie beschadigde. Bij de begraafplaats ook een monument ter nagedachtenis aan de Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Hasselt zijn weggevoerd. Deze acht mensen uit drie gezinnen keerden nooit meer terug. Zogenoemde ‘struikelstenen’ in Zwartsluis verwijzen ook naar de Jodenvervolging door de nazi’s.

Veldschuur Bid en Werk

Bidden en werken. Woorden die passen bij het karakter van de streek en daarom ook bij De Veldschuur. Eeuwenlang een schuur van zwoegende boeren, tegenwoordig een informatiecentrum over natuur en historie. Goed startpunt van het traject door de Olde Maten: een voormalig landbouwgebied waar nu de natuur regeert. Het is onder meer het land van de wulp. Uit vondsten blijkt dat rondtrekkende jagers dit gebied al in de prehistorie bezochten. De Veldschuur organiseert veel activiteiten voor jong en oud.

Zwartewatersklooster

Liggen in Zwartewatersklooster ridders begraven? Amateurhistoricus Paul Rademaker is daar stellig van overtuigd. De gedachte vergroot de mystieke sfeer in het buurtschapje met het opvallende kerkhof. De naam voert terug naar een nonnenklooster dat in 1233 werd gesticht. Volgens het verhaal als boetedoening voor de dood van de bisschop van Utrecht, die zes jaar eerder bij de Slag bij Ane sneuvelde. Rademaker vermoedt dat ridders die bij de veldslag om het leven kwamen in Zwartewatersklooster zijn begraven. Groot is het contrast van dat strijdgeweld met de weldadige rust die tegenwoordig in het ‘klooster’ heerst.

Sluuspoort en turfeilanden

Eilanden met een eeuwenoud verleden. Dat zijn de drie turfeilanden in de haven van Zwartsluis. Drentse turf werd hier overgeladen van kleine boten op schepen die de Zuiderzee konden trotseren. Over de eilandjes loopt een Turfpad dat de bijzondere historie vertelt. Het is toegankelijk via de Mastenmakerstraat 15. Een leuke onderbreking van de wandeltocht: een vaartocht met een pontje langs de eilandjes en andere bezienswaardigheden in Zwartsluis. Die begint bij Sluuspoort aan de Handelskade. Medewerkers wijzen bezoekers graag de weg in Zwartsluis. Ook is Museum voor Natuur en Ambacht Schoonewelle in dit gebouw gevestigd. De collectie toont de bijzondere flora en fauna rond Zwartsluis. Bij de entree naar Turfeilanden en Turfpad bevindt zich ook de ligplaats van de oudste, nog varende botter van Nederland: de ZS 13

Arembergergracht

Een oude ‘snelweg’ over het water voor het turftransport naar Holland. Dat is de Arembergergracht, een zes kilometer lang kanaal uit 1560 door Nationaal Park Weerribben-Wieden en langs de stokoude Barsbekerbinnenpolder. Ontsproten aan het brein van stadhouder Jan van Ligne, stadhouder van de vier noordelijke provincies én de Graaf van Arenberg. Het kanaal was in eerste instantie bedoeld als afwatering voor het achterland, maar bleek al snel van economisch belang voor het turftransport. Tegenwoordig is de gracht tussen Zwarte Water en Beulakerwijde vooral populair onder watersporters en schaatsers. Geniet van het karakteristieke rietlandschap met de bijzondere flora en fauna.

Beulaeke en de Zuiderzee

Een preekstoel met een tragisch verhaal. Daarop leiden voorgangers diensten in de Mariakerk aan de Bisschopstraat. Ooit luisterden inwoners van verdronken dorp Beulaeke naar preken vanaf die kansel. Een allesverwoestende storm en een dijkdoorbraak vaagden het veendorp van de kaart. Dankzij de verregaande turfwinning was het land een makkelijke prooi voor de ‘waterwolf’. Veel voorwerpen uit Beulaeke zijn te zien in het Cultuur Historisch Centrum. Daar ook meer over drie vissers uit Durgerdam die in 1850 veertien dagen lang op een ijsschots over de Zuiderzee dreven en bij Vollenhove werden gered. Wie nu uitkijkt over de poldergrond kan zich nauwelijks voorstellen dat Vollenhove nog geen eeuw geleden een badplaats was.

Tuinen van Marxveld

Vroeger een moestuin voor de bevolking, nu een plek van rust waar mensen genieten van vier stijltuinen uit verschillende periodes. Ondanks dat die ‘pas’ in 1985 zijn aangelegd, ademen de Tuinen van Marxveld het voorname verleden van Vollenhove nog uit. De gratis toegankelijke tuinen behoorden bij havezate Marxveld, een van de vijftien havezaten, die de stad ooit had. Nog steeds biedt het stadje een aaneenschakeling van monumentale panden vol historie.

Landgoed Oldenhof

Overrompelend stil en een gevoelsmatige stap terug in de tijd. Landgoed Oldenhof voert niet voor niets naar 1635, toen de voorname Gerhard Sloet een havezathe bouwde. Van latere datum zijn het omringende parkbos en twee boerenhofsteden, die een vanzelfsprekend geheel vormen met het statige gebouw en de gracht. Langer genieten van deze mystieke plaats kan op het terras van een koffie- en theeschenkerij met een bijzonder assortiment koffie en thee uit Nicaraqua, Rwanda en Nepal.

Bovenstem

Tot tranen toe geroerd. Dat zijn sommige gelovigen die voor het eerst de Genemuider Bovenstem horen. Op zondag klinkt dit vierstemmig psalmzingen nog steeds in de kerken van het stadje. De zangtraditie voert terug tot 1780 toen een nieuwe vierstemmige psalmbundel verscheen, aangepast aan de nieuwe berijming van 1773. In de eeuwen daarna klonk de Bovenstem volop in de Genemuider huizen. Als gezinnen na de maaltijd psalmen zongen, gaf vader de Bovenstem aan zijn kinderen door. In deze eeuw kwam de Bovenstem als eerste protestantse traditie op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed. Mannenkoor Stereo vertolkt ook regelmatig psalmen met Bovenstem.

Biddag in Genemuiden

Biddag heeft voor Genemuiden een donker randje. Uitgerekend op die dag werd het tot twee keer toe getroffen door onbarmhartige rampen. In 1868 brak brand uit in een bakkerij en binnen de kortste keren veranderde een groot deel van Genemuiden in een vlammenzee. Slachtoffers vielen er niet, maar de ramp drukte de dakloze inwoners in diepe armoede. Doden waren er 52 jaar later wel bij een ramp met de pont. Ondanks een ziedende storm eiste de burgemeestersvrouw dat het veer een gezelschap overzette. Elf mensen, waaronder de burgemeester en zijn vrouw, overleefden de tocht niet. Een plaquette aan het Veerhoofd herinnert aan de ramp. Tastbare herinneringen aan de catastrofale stadsbrand zijn er ook: de Achterweg is de enige straat in Nederland met een rookverbod en de monumentale petroleumkelders aan de haven zijn gebouwd zodat opslag van brandstof binnen de bebouwde kom niet meer nodig was.

Vijf Gebroeders

Lichtwachter Jan van Dijk kon het niet langer met zijn geloof verenigen dat hij ook op zondag moest werken. Hij klopte met zijn gewetensnood aan bij de gemeentesecretaris van Genemuiden en kocht met zijn hulp een schip waarmee hij onder meer turf vervoerde. Het schip raakte later in verval en na een loopbaan als woonschip was het rijp voor de sloop. Hasselter Jan Postma voorkwam dat en renoveerde de Vijf Gebroeders samen met enthousiaste Genemuidenaren. Nu laat het schip bewoners en bezoekers de schoonheid van het water rondom de Tapijtstad zien, maar nog altijd niet op zondag. Meer informatie op www.vareningenemuiden.nl

Zuiderzeezicht

Kijk
bij elke trede
daalt het land
en stijgt het licht
Een gedicht van provinciedichteres Heleen Bosma op de trap bij uitkijkpunt Zuiderzeezicht. Even voorbij buurtschap De Krieger biedt dat een blik op het nieuwe land, het Vogeleiland en het Zwarte Meer. Mooi vormgegeven illustraties van de kerk op voormalig eiland Schokland en de afsluiting van de Zuiderzeedijk vertellen het fascinerende verhaal van mensen die hun land en lot veranderen. Wie de ogen sluit, ziet de briesende Zuiderzee die het achterland bij tijd en wijle overviel met rampspoed en ellende. Een nieuw land met nieuwe kansen ontstond, met het anker van het oude land en oude mogelijkheden niet ver weg. Zuiderzeezicht nodigt uit tot nadenken over wat geweest is, wat is en wat nog komt. Droom niet te ver weg: op het Vogeleiland broeden zeearenden die regelmatig overvliegen.