Terreplein aan de stadswal

Leestijd 4 minuten

Lopen met stokoude stenen onder de schoenen in de schaduw van de imposante stadswallen van Steenwijk. Bezoekers met een beetje fantasie zien op het Terreplein ongetwijfeld middeleeuwse taferelen in hun hoofd. Mensen met minder verbeeldingskracht raken vermoedelijk wél geïnspireerd door het kunstwerk op het betonnen werk. Dat vertelt het verhaal van het legendarische Beleg van Steenwijk.

De authentieke stenen doen vermoeden dat het Terreplein al eeuwenlang een ontmoetingsplaats van Steenwijkers is. Een authentieke locatie met bergen vol historie. Dat is wel en niet waar. Wethouder Harmsma van de gemeente Steenwijkerland opende het plein in het hart van het centrum namelijk pas op 28 november 2019. Daarvoor brachten ouders jarenlang hun kinderen naar peuterspeelzaal ‘t Molentje. Oftewel, het heden verborg het verleden.

Middeleeuws stratenpatroon

De sloop van dat gebouw legde de geschiedenis van eeuwen wél bloot. Bij de werkzaamheden stuitten werklui op bestrating. Leden van de historische vereniging in Steenwijk zagen meteen dat het om waardevol middeleeuws vakmanschap ging. Op het plein ontdekten ze een stratenpatroon met herkenningspunten, zoals een rijbaan voor paard en wagens en een waterafvoer. Opnieuw onder de grond moffelen van de bijzondere bestrating was geen optie. En dus kwam er op tafel dat de middeleeuwse herinneringen een plek in het moderne straatbeeld moest geven.

Oude waterput

En dus ontmoeten Steenwijkers elkaar nu op het plein voor een praatje. Kinderen kunnen naast de stadswal spelen en bezoekers raken gefascineerd door het verleden van de vestingstad. Een oude opgebouwde waterput, de stadswallen en het kunstwerk op de wand doen de rest. Modern en authentiek gaan hier prachtig hand in hand. Wie kort de historie wil opsnuiven, leest de tekst op het informatiepaneel die meer vertelt over de geschiedenis van het Terreplein.

Militaire verzorgingsplaats

De nieuwe naam verwijst duidelijk naar het verleden. Een ‘terreplein’ is afgeleid van het Italiaanse ‘terra piana’, dat vlakke grond betekent. Het is een vlakke open binnenruimte van een bastion, fort of vestingstad, zoals Steenwijk dat altijd is geweest. Vermoedelijk deed zo’n plein dienst als verzorgingsplaats voor militairen of was het een deboucheerplaats. Dat is een plek waar troepen soldaten uit een gedekte stelling naar buiten komen voordat ze beginnen aan een aanval, tegenaanval of uitval.

Plein voor handelaren

Best kans dat ook handelaren het plein gebruikten om hun waren aan de man of vrouw te brengen. En vondsten wijzen ook op de noeste arbeid van ambachtslieden. Wellicht was het dus wel een multifunctioneel plein dat een belangrijke rol speelde in het dagelijkse leven van Steenwijk. Met de recente metamorfose is dat karakter weer een beetje terug in het straatbeeld. Een mooie entree voor veel toeristen en stadsbezoekers die via deze kant het centrum van Steenwijk binnenwandelen. Gemeente Steenwijkerland werkt aan meer plannen die de sfeer en de beleving van de binnenstad vergroten.

Kunstwerk over het Beleg

Het Terreplein is een goed startpunt voor een duik in de historie van Steenwijk. Op de grijze betonnen wand langs het plein verwijst een kunstwerk naar het Beleg van Steenwijk in 1581 en 1582. Dat is een belangrijke gebeurtenis uit de Tachtigjarige Oorlog waarin de Nederlanders in opstand kwamen tegen de Spaanse overheersers. Steenwijk lag als toegangspoort naar het noorden strategisch en de strijdende partijen wilden daarom de macht hebben in de vestingstad. Dat leidde tot wrede oorlogstaferelen.

Steenwijk Ontzet

Onder leiding van ‘de verdediger van Steenwijk’ Johan van den Kornput bleef de stad aanvankelijk uit vijandelijke handen. Met slechts zeshonderd militairen hield hij een leger van zevenduizend soldaten tegen, ondanks dat de beproevingen zwaar waren. Een kogelregen zette bijvoorbeeld tientallen woningen in brand. De vijandelijke troepen vertrokken uiteindelijk en die dag wordt sindsdien elk jaar op 23 februari herdacht tijdens Steenwijk Ontzet. Nadat Van den Kornput de stad verliet, namen de Spanjaarden twee jaar later alsnog bezit van Steenwijk. Een decennium later keerde Van den Kornput onder het bewind van Prins Maurits terug en bevrijdde hij de Steenwijkers weer van de overheersers.

Stadswallen

Bij beide gevechtsperiodes speelden de imposante stadswallen van Steenwijk een grote rol. Wie op het Terreplein wandelt, ziet hoe hoog die wallen zijn. Via een trap op het einde van het plein bereiken nieuwsgierigen de stadswal. Vanaf daar is het aangenaam wandelen over deze historische locatie van Steenwijk. Mensen met hoogtevrees krijgen misschien zelfs even de bibbers. Tot 1700 mochten alleen militairen op de grachten en wallen komen. Die stammen oorspronkelijk uit de 15e eeuw. Acht bolwerken beschermden de bewoners tegen indringers. Vanaf 1700 verandert het verbod voor burgers. Dan grazen geiten en schapen op de wallen en leggen Steenwijkers wandelpaden aan.

Hoogste punt bolwerk

Niet ver van het Terreplein ligt het hoogste punt van het bolwerkenstelsel rondom Steenwijk. Op de plek waar ooit de Westermolen draaide, tikt de NAP-meter 13,20 aan. Dit is een prachtlocatie om even te genieten van het uitzicht over de stad en het nieuwe Terreplein.

Op zoek naar het Terreplein

Wil je een bezoekje van aan het Terreplein brengen? Dat is gemakkelijk te vinden en het is ook nog eens in de buurt van het centrum van Steenwijk. Het plein ligt aan de Onnadwarsstraat. Dit is een zijstraat van de Onnastraat die naar het centrum van Steenwijk leidt.

Wat vind je van de informatie op deze pagina?

  1. Ontdek alle verhalen van toen en nu

    Sfeervolle Zuiderzeestadjes op de grens van het nieuwe land

  2. Ontdek alle verhalen van toen en nu

    De geschiedenis komt tot leven in het heden

  3. Deelfietsen: oplossing voor meer mobiliteit van inwoners en toeristen

  4. Water

    In de winter kanoën in Nationaal Park Weerribben-Wieden? Beleef een unieke ervaring.

Tip je vrienden

twitter facebook